نکات ایمنی در جوشکاری

دستورالعمل ایمنی جوشکاری و برشکاری

 1-هدف :

    هدف از تدوین این دستورالعمل تشریح چگونگی رعایت مسائل ایمنی جوشکاری در واحدهای مختلف می باشد ،

2- دامنه کاربرد :

   دامنه کاربرد این دستورالمل شامل کلیه پرسنل جوشکار وبرشکار. کارخانه  می باشد ، 

3- مسئولیتها  :

 3-1   مسئولیت تهیه وبرقراری این دستورالعمل به عهده سرپرست واحد ایمنی می باشد.

 3-2   مسئولیت اجرای این دستورالعمل به عهده کلیه پرسنل جوشکار وبرشکار واحدهای.................... می باشد ،

 

4-     تشریح فعا لیت :

1- در مجاورت مواد قابل اشتعال و انفجار یا در مکانهایی که گرد و غبار و بخارات یا گازهای قابل انفجار و اشتعال وجود دارد نباید فعالیت جوشکاری و برشکاری انجام شود .

2- اگر در محلهایی که جوشکاری انجام می شود ، اشخاص دیگری نیز مشغول بکار بوده یا عبور و مرور  کنند باید از پاراوا ن های ثابت یا قابل حمل مناسب استفاده شود که حداقل ارتفاعشان 2 متر باشد .

3- کپسول های استیلن پر و خالی نباید در کارگاههای جوشکاری یا برشکاری انبار شود . همچنین انبارکردن آنها تو ا ما "با کپسول های اکسیژن در یک جا فقط موقعی مجاز است که بوسیله جدارهای مقاوم در مقابل حریق این دو نوع کپسول از یکدیگر جدا شده باشند .

4-کپسول های استیلن یا اکسیژن که بطور قائم قرار گرفته اند باید بوسیله تسمه ،طوق یا زنجیر مهار شوند ،تا خطر افتادن آنها بر روی زمین از بین برود

5- کپسول اکسیژن یا کپسول استیلن باید دارای سرپوش حفاظتی برای شیر باشد تا در هنگام جا به جا کردن و یا موقعیکه از آن استفاده نمی شود روی شیر کپسول نصب شود . کپسول های هوا – استیلن و اکسیژن بایستی دارای شیر و مانومتر سالم بوده و بصورت عمودی در قفسه های مناسب نگهداری شوند .

6-  سوپاپها ، فشار سنجها یا وسایل تنظیم و رگلاژ کپسول را نباید گریس کاری کرد .

 7-کلیه اجزا ء حامل الکتریسیته دستگاههای جوش یا برش که با مولد برق ( ژنراتور)  یکسو کننده و یا ترانسفورماتور کار می کنند باید در مقابل خطر تماس با قطعات و  هادی های لخت که تحت فشار الکتریکی هستند حفاظ گذاری شده باشد .

8- شکافهایی که در روپوش دستگاهها ی ترانسفورماتور برای تهویه دستگاه در نظر گرفته شده باید به قسمی تعبیه شده باشد که داخل کردن اشیاء مختلف از بین شکافها غیر مقدور باشد

9-  بدنه دستگاههای جوش برق باید بطور موثری دارای اتصال الکتریکی به زمین باشد .

10- محل اتصال کابلهای تغذیه به دستگاه باید عایق کاری شده باشد .

11- گیره های الکترود باید مجهز به صفحات یا سپرهای حفاظتی باشد تا دست کارگر را در مقابل حرارت حاصله از قوس الکتریکی حفظ نماید.

12 -  در دستگاههای جوش برق با مقاومت الکتریکی تمام قسمتهای حامل جریان برق به استثنا" محل جوش باید کاملا" پوشید ه و محفوظ باشد،

13 - دستگاههای خودکار و نیمه خودکار جوش برق با مقاومت الکتریکی باید مجهز به حایلهای حفاظتی با وسایل راه انداختن با دو دست باشد بطوریکه کارگر پس از راه انداختن دستگاه نتواند دست خود را در منطقه خطر وارد کند .

14- گازها و بخارات ناشی از جوشکاری برای سلامتی کارگران مضر می باشد بنابراین بایستی از تهویه موضعی در کارگاه جوشکاری استفاده شود .

 15- کارگرانی که در جوشکاری کار می کنند باید از سپر ، ماسک مخصوص مواد شیمیایی ،کلاه ، دستکش چرمی بلند ،پیش بند چرمی ، چکمه استفاده کنند .

16- در موقع جوشکاری بایستی مطمئن بود شلنگ ثابت بین رگلاتور و مشعل بدون نشت بوده و به طور صحیح به رگلاتور مشعل متصل باشد .

17- هرگز شیر خروج یا رگلاتور را در مجاورت شعله قرار ندهید .

18- در هنگام کار با دستگاههای تراش و فرز نبایستی از دستکش استفاده شود .

19- متصدی سنگ سمباده بایستی علاوه بر استفاده از عینک ایمنی از حفاظ تلقی شفاف روی دستگاه نیز استفاده کند .

20- سر پوش های مناسب بایستی بر روی چرخ سمباده نصب شده باشد .

21- محور سنگ سمباده نباید دارای لرزش بوده و متصدی سنگ سمباده قبل از شروع کار باید سنگ را از نظر ترک خوردگی کنترل نماید .

22- کلیه قسمتهای دستگاهها بایستی حفاظ مناسبی داشته باشند .

23- از کابلهای معیوب استفاده نشده و حتی الا مکان محل اتصال نزدیک محل جوش قرار داده شود .

24- قبل از استارت ماشینهای تراش ابزار کار را از محل قطعه متحرک جمع آوری کنید .

25- نظافت قسمتهای متحرک را فقط در زمان توقف انجام دهید و بعد از اتمام کار نسبت به جمع آوری هر نوع عامل خارجی مانند تکه های فولادی، نوک تیز چوب و … اقدام نمایید .

26- هنگام جوشکاری زمین باید خشک باشد . در صورت خیس بودن زمین محل جوشکاری باید از چوب ، لاستیک یا پوکه های خشک بعنوان زیر پایی استفاده شود  .

27- هنگام جوشکاری در جاهای تنگ و کوچک ، مخازن ، تانکرها ،کف فلزی سالنهای کارخانجات باید از دستگاههای جریان مستقیم استفاده شود  .

28- جوشکار نباید در محلی که احتمال انعکاس نور در ماسک جوشکاری وجود دارد ، کار کند .

29-بعد از اتمام عملیات جوشکاری نباید الکترود را در انبر جوشکاری گذاشته و رها نمود ، حتما" دستگاه را خاموش شده و از منبع تغذیه جدا گردد . هم چنین کابلها جمع آوری شده و در جای امنی قرار داده شود .

وسایل ایمنی فردی

لباس کار

لباس کار اوّلین وسیله ی ایمنی و بهداشتی فردی است که باید دارای شرایط زیر باشد:

= متناسب با کار و بدن کارگر در نظر گرفته شود

= قسمت های آزاد نداشته باشد

= کمر آن بسته باشد

= دارای جیب های کوچک بوده و در صورت امکان تعداد جیب ها کم باشد

= اگر کارگر با دستگاه های گردنده کار می کند ، لباس کار باید به تن چسبنده بوده ، دارای مچ بند باشد( لباس کار یکسره باشد)

= اگر فضای کار آلوده به گرد و غبار سمّی است ، باید بدون جیب و پاکتی باشد، زیرا ممکن است موادّ سمی داخل جیب و قسمت های پاکتی دار شده و در هنگام استراحت ، کارگر را ناراحت کند.

کلاه ایمنی

کارگرانی که در هنگام کار در معرض سقوط یا پرتاب اشیا هستند ، باید از کلاه ایمنی استفاده کنند ، این کلاه ها باید:

= سبک باشد(حدأقل 400 گرم).

= از مواد غیر قابل احتراق باشند.

= عایق باشند.

= لبه دار باشند.

عینک حفاظتی

تقریبا در کلیه ی رشته های فنّی و صنعتی ،چشم که از مهمترین و حسّاس ترین اعضای بدن است، در معرض خطر قرار دارد. بنابراین ، برای جلوگیری از حوادث احتمالی ، باید از عینک حفاظتی ا ستفاده نمود. این عینک ها به طور کلّی باید خصوصیِات زیر را دارا باشند:

=شیشه ی آن ها شفّاف بوده و به راحتی تمیز شوند.

= قابل انعطاف باشند.

= با صورت کارگر تطبیق داشته و با نوع کار متناسب باشد.

= شیشه ی آن سخت بوده و در برابر حوادث مقاوم باشد.

گوشی حفاظتی

 صدا از جمله عواملی است که انسان را از وجود خطرات و حوادث آگاه می سازد. همین صدا، گاهی چنان شدید و نا هنجار می شود که ممکن است در مدّت زمان کوتاهی باعث کری  موقّت یا دائم شود. بنابراین در بعضی شغل ها و حرفه های صنعتی لازم است که کارگران از  گوشی استفاده کنند. کارگران برای تحمّل صداهای بالاتر از 85 دسبیل (واحد شدّت صوت) یعنی از صدای موتور کامیون بلند تر ، باید از گوشی حفاظتی استفاده نمایند.

دستکش حفاظتی

برای حفاظت دست ها در برابر خطراتی مثل سوختگی ، بریدگی، خراشیدگی و ... باید از دستکشی با ویژگی هی زیر استفاده کرد:

1-    برای حرکت انگشتان مشکلی به وجود نیاورد.

2-    باعث بروز حسّاسیّت پوست بدن نشود.

3-    نوع کار هماهنگ باشد.

4-    در برابر الکتریسیته عایق و در برابر اسید و مواد خورنده ی دیگر مقاوم باشد.

5-    فاقد سوراخ یا پارگی باشد.

کفش ایمنی

کارگرانی که پاهایشان در هنگام کار ، در معرض مواد اسیدی ، رطوبت ، سقوط اجسام و ... قرار دارد باید از کفش ایمنی استفاده کنند. این کفش ها بسته به نوع کار و حرفه های موجود ، چرمی، پلاستیکی، با ساق بلند، پنجه فولادی و بدون میخ ساخته می شوند.

ماسک ایمنی

در کارگاه هایی که گرد و غبار، گاز های زیان آور  و سمّی تولید می شود ، باید از ماسک ایمنی استفاده کرد. ماسک های حفاظتی موجود ، دارای تنوّع زیادی بوده و عبارتند از: . ماسک فیلتردار ضد گرد و غبار . ماسک فیلتر دار ضد گاز. ماسک مجهّز به کپسول اکسیژن

به طور کلّی درود گران ، در کارگاه ها و کارخانجات مختلف صنایع چوب ، باید از وسایل حفاظت  فردی از قبیل کفش ایمنی ، دستکش چرمی ، ماسک ضد گرد و غبار ، عینک حفاظتی و گوشی استفاده نمایند.

میز کار

در کلیه ی بخش های صنعت و به طور کلّی در صنایعی مثل صنعت فلز ، چوب و پلاستیک، معمول ترین وسیله تجهیزاتی در یک کارگاه میز کار است که در گذشته در صنایع چوب آن را دستگاه می نامیدند. برای آن که بتوان در محل ّ کار به طور ایستاده ، با تسلّط کامل و بدون خستگی روی قطعات کوچک و تقریبا بزرگ کار کرد ، از میز کار استفاده می شود .میز باید محکم ، سنگین ، و در حین کار بدون لرزش باشد.  میز کار موجود در صنایع چوب دارای دو گونه کاملا متفاوت است، یکی میز سنّتی  و  یکی میز کلاسیک.

سیستم های اندازه گیری درودگری

با پیشرفت صنعت و تکنولوژی ، استاندارد شدن بعضی از ملزومات زندگی و در نتیجه ی آن ، استخراج ابعاد و اندازه ها احساس شد. بالاخره پس از مدّت ها دو سیستم عمده تدوین شد           با نام های سیستم متریک و سیستم اینچی. سیستم اینچی ، سال ها در اکثر  کشور های جهان و صنعتی به کار گرفته شد تا سرانجام به جهت سهولت در اندازه گیری ، خواندن اندازه و ... سیستم اینچی جای خود را به سیستم متریک داد.

متر

یکی از متداول ترین وسایل اندازه گیری متر است که معمولا در یک محفظه ی فلزی یا پلاستیکی جمع شده است. متر ها به صورت میلی متری و بعضی در هر دو سیستم میلی متری و اینچی (1 اینچ = 4/25 میلیمتر) مدرج شده اند. متر ها در گونه های متفاوتی وجود دارند که مهمترین آن ها متر تاشو و متر نواری پارچه ای  می باشد.

خط کش

خط کش ها در اندازه های 30 تا 100 سانتی متری از چوب یا فلز ساخته شده و معمولا دقّتی معادل 1 میلی متر دارند.

کولیس

وسیله ای برای اندازه گیری ابعاد خارجی و داخلی است و به کمک بیشتر آن ها می توان عمق شیار ها و سوراخ ها را نیز اندازه گیری و کنترل نمود. قسمت های اصلی کولیس ،‌که در خواندن آن نقش اساسی ایفا می کنند ، عبارتند از :

ورنیه: ورنیه قسمت متحرّک کولیس بوده که دارای تقسیمات مخصوص می باشد. به کمک این قسمت می توان کسری از تقسیمات اصلی خط کش را تعیین و قرائت کرد.

خط کش: قسمت ثابت کولیس است که دارای تقسیمات 1 میلیمتری است ، د قیقا مشابه خط کش معمولیست.

درفش :درفش یا سوزن خط کش ، یکی از معمولی ترین وسایل خط کشی است، که شامل یک دسته ی چوبی و می له ای فولادیست با نوکی بلند و تیز . از این وسیله مثل مداد استفاده می شود ، با این تفاوت که چون روی چوب اثر می گذارد ، باید سعی کرد قسمت هایی را با درفش علامتگذاری یا خط کشی نمود که باید بریده شوند . در غیر این صورت اثر به جا مانده ، خود را زیر رنگ نشان می دهد. از درفش برای سوراخ کاری محل پیچ ها و نشان کردن محل میخ ها نیز استفاده خواهد شد.

پرگار

پرگار نیز یکی از ابزار های مورد نیاز در صنعت چوب است . از این وسیله برای انتقال اندازه ، کشیدن قوس ها ، دایره های با قطر متفاوت ، و در مواردی خط کشی ... کمک گرفته میشود.

پرگار ها از نظر ساختمانی به دو نوع پرگارهای کج و پاشنه ای دسته بندی می شوند.

شاقول

در یکی دیگر از روش های کنترل عمودی بودن که به کنترل شاقولی معروف است از شاقول استفاده می شود.این ابزار تشکیل شده است از یک تکّه یخ محکم و بلند ، ترکی و قطعه فلزی کله قندی شکل .

معرّفی بعضی از ابزار های درودگری

گیره های تسمه ای: برای بستن قاب ها و کلاف ها از گیره های تسمه ای یا کلافی استفاده می شود .

گیره های سه فکی:برای چسباندن زهواره های معمولی و تزئینی روی نر چوب ها و کارهای مشابه آن ،از این گیره ها استفاده می شود.

تنگ دستی: ابزاری است که قبلا برای درز کردن چوب و ساخت صفحات مورد استفاده قرار می گرفت و امروزه نیز برای چسباندن قاب ها و کارهای مشخّصی به کار می رود.

گیره های c   شکل: برای چسباندن قطعات کوچک مثل زهواره ها و نظایر آن از این گیره ها استفاده می شود.