قانون بیمه بیکاری

قانون بیمه بیکاری  (مصوب 26/6/1369 مجلس شورای اسلامی )  

ماده 1- کلیه مشمولین قانون تأمین اجتماعی که تابع قوانین کار و کار کشاورزی هستند

تبصره – گروههای زیر از شمول مقررات این قانون مستثنی هستند :

1.       بازنشستگان و از کارافتادگان کلی

2.       ساحب حرف و مشاغل آزاد و بیمه شدگان اختیاری

3.       اتباع خارجی

ماده 6- بیمه شدگان بیکار در صورت احراز شرایط زیر استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را خواهند داشت.

الف – بیمه شده قبل از بیکار شدن حدقل (6 ماه ) سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشد.

مشمولین تبصره (2) ماده (2) این قانون مشمول این بند مستثنی می باشند.

ب – بیمه شده مکلف است ظرف (30 ) روز از تاریخ بیکاری با اعلام مراتب بیکاری به واحدهای کار و امور اجتماعی آمادگی خود را برای اشتغال به کار تخصصی و یا مشابه آن اطلاع دهد . مراجعه بعد از سی روز با عذر موجه  با تشخیص هیأت حل اختلاف تا سه ماه امکان پذیر خواهد بود.

تبصره 2 - مدت دریافتی مقرری بیمه بیکاری جزء سوابق پرداخت حق بیمه بیمه شده از نظر  بازنشستگی ، از کارافتادگی و فوت محسوب خواهد شد.

ماده 7- مدت پرداختی مقرری بیمه بیکاری و میزان آن بشرح زیر است :

الف – جمع مدت پرداخت مقرری از زمان برخورداری از مزیای بیمه بیکاری اعم از دوره اجرای آزمایشی و یا دائمی آن برای مجردین  حداکثر ( 36 ماه ) و برای متأهلین حداکثر ( 50) ماه براساس سابقه کلی پرداخت حق بیمه و بشرح جدول ذیل می باشد :

سابقه پرداخت حق بیمه    

حداکثر مدت استفاده از مقرری جمعاً با احتساب دوره های قبلی

برای مجردین

برای متاهلین یا متکلفین

از 6 ماه لغایت 24 ماه         6 ماه  12 ماه

از 25 ماه لغایت  120 ماه    12 ماه          18 ماه

از 121 ماه لغایت 180 ماه   18 ماه          26 ماه

از 181 ماه لغایت 240 ماه   26 ماه          36 ماه

از 241 ماه به بالا     36 ماه          50 ماه

تبصره – افراد مسن مشمول این قانون که دارای 55 سال سن و بیشتر می باشند مادامی که مشغول بکار نشده اند

 می توانند تا رسیدن به سن بازنشستگی تحت پوشش بیمه بیکاری باقی بمانند.

ب – میزان مقرری روزانه بیمه شده بیکار معادل (55% ) متوسط مزد یا حقوق و یا کارمزد روزانه بیمه شده

می باشد . به مقرری افراد متأهل یا متکفل ، تا حداکثر (4) نفر از افراد تحت تکفل به ازاء هر یک از آنهابه میزان    (10 %)  حداقل دستمزد افزوده خواهد شد. در هر حال مجموع دریافتی مقرری بگیر نباید از حداقل دستمزد ، کمتر و از (80% ) متوسط مزد یا حقوق وی بیشتر باشد.

ج – مقرری بیکاری از روز اول بیکاری قابل پرداخت است.

تبصره 1- متوسط مزد یا حقوق روزانه بیمه شده بیکار به منظور محاسبه مقرری بیمه بیکاری عبارت است از جمع کل دریافتی بیمه شده که به مأخذ آن حق بیمه دریافت شده در آخرین (90 ) روز قبل از شروع بیکاری تقسیم برروزهای کار و درمورد بیمه شدگانی که کارمزد دریافت می کنند آخرین مزد عبارت است از جمع کل دریافتی بیمه شده که به مأخذ آن حق بیمه دریافت شده در آخرین (90 ) روز قبل از شروع بیکاری تقسیم بر (90 ) درصورتی که بیمه شده کار مزد ، ظرف (3) ماه مذکور مدتی از غرامت دستمزد استفاده نموده باشد متوسط مزدی که مبنای محاسبه غرامت دستمزد قرار گرفته و به منزله دستمزد ایام بیکاری تلقی و در محاسبه منظور خواهد شد.

تبصره 2 – افراد تحت تکفل موضوع این ماده عبارتند از :

1- همسر (زن یا شوهر )

2- فرزندان اناث مادام که ازدواج ننموده و فاقد حرفه و شغل باشند.

3- فرزندان  ذکور که سن آنها از هجده سال تمام باشد و یا منحصراً به تحصیل اشتغال داشته و یا طبق نظر پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی ، از کار افتاده کلی باشند.

4- پدر و مادر که سن پدر از (60 ) سال متجاوز باشد و یا طبق نظر پزشک معتمد سازمان تأمین اجتماعی از کار افتاده کلی باشند و در هر حال معاش آنان منحصراً توسط بیمه شده تأمین گردد.

تبصره 5 – بیمه شده بیکار و افراد تحت تکفل ، در مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری از خدمات درمانی موضوع بندهای «الف » و «ب»  ماده (3) قانون تأمین اجتماعی استفاده خواهند کرد.

بیمه بیکاری   » ادارات تابعه » اداره نظارت بر کاریابیهای غیردولتی » بیمه بیکاری 

بیمه بیکاری به عنوان یکی از حمایتهای تامین اجتماعی است و سازمان تامین اجتماعی مکلف است با دریافت حق بیمه مقرر به بیمه شدگان که طبق مقررات این قانون بیکار می شوند مقرری بیمه بیکاری پرداخت نماید.حق بیمه بیکاری به میزان (3/0 % ) فرد بیمه شده می باشد که کلاً توسط کارفرما تامین و پرداخت خواهد شد در ضمن بیمه شدگان بیکاری در صورت احراز شرایط زیر استحقاق دریافت مقرری بیمه بیکاری را خواهند داشت.

1.       بیمه شده قبل از بیکار شدن حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه را داشته باشد.

2.       بیمه شده مکلف است ظرف مدت یک ماه از تاریخ بیکاری مراتب بیکاری خود را به اداره کار اطلاع دهد . مراجعه بعد از 30 روز با عذر موجه و با تشخیص هیات حل اختلاف تا 3 ماه امکان پذیر خواهد بود ضمناً به استناد رای شماره 8 مورخ 16/1/83 هیات عمومی دیوان عدالت اداری بیمه بیکاری به کارگران با قرارداد مدت معین تعلق نمی گیرد.

3.       بیمه شده بیکار موظف است در دوره های کارآموزی و سواد آموزی که توسط واحد بیمه بیکاری و یا سایر واحدهای ذیربط با تاکید وزارت کار وامور اجتماعی تعیین می شود شرکت نموده و هر ماه یکبار جهت حضور و غیاب به واحد بیمه بیکاری مراجعه نماید.

ضمناً لازم به توضیح است که مدت دریافت مقرری بیمه بیکاری جزء سوابق پرداخت شده از نظر بازنشستگی ، از کارافتادگی و فوت محسوب خواهد شد.

مدت پرداخت مقرری بیمه بیکاری بشرح جدول ذیل می باشد.

سابقه پرداخت حق بیمه     حداکثر مدت استفاده از مقرری جمعاً با احتساب دوره های قبلی

          برای مجردین برای متاهلین

از 6 ماه لغایت 24 ماه         6        12

از 25 ماه لغایت 120 ماه     12      18

از 121 ماه لغایت 180 ماه   18      26

از 181 ماه لغایت 240 ماه   26      36

از 241 ماه به بالا     36      50

مواردی که مقرری بیمه بیکاری قطع خواهد شد :

1.       زمانی که بیمه شده مجدداً اشتغال بکار یابد.

2.       بنا به اعلام آموزش فنی و حرفه ای یا نهضت سواد آموزی بیمه شده بیکار بدون عذر موجه از شرکت در دوره های کارآموزی و یا سواد آموزی خودداری کند.

3.       بیمه شده بیکار از قبول شغل تخصصی خود و یا شغل مشابه پیشنهادی خودداری ورزد.

4.       بیمه شده با دریافت مزد ایام بیکاری (بلاتکلیفی ) به کار سابق خود بازگردد.

مدارک مورد نیاز جهت تشکیل پرونده برقراری مقرری بیمه بیکاری

1.       عکس 4 قطعه

2.       فتوکپی شناسنامه 1 برگ

3.       فتوکپی دفترچه بیمه 1 برگ

4.       فتوکپی آخرین مدرک تحصیلی 1 برگ

5.       فتوکپی آخرین رای هیات حل اختلاف 1 برگ

6.       پوشه روغنی 1 عدد

قانون‌ بیمه‌ بیکاری مصوب‌ 26/6/1369 مجلس‌ شورای اسلامی‌

* ماده‌ 1. کلیه‌ مشمولین‌ قانون‌ تأمین‌ اجتماعی که‌ تابع‌ قوانین‌ کار و کار کشاورزی هستند مشمول‌ مقررات‌ این‌ قانون‌ میباشند.

تبصره‌. گروههای زیر از شمول‌ مقررات‌ این‌ قانون‌ مستثنی هستند:

1. بازنشستگان‌ و از کارافتادگان‌ کلی.

2. صاحبان‌ حرف‌ و مشاغل‌ آزاد و بیمه‌شدگان‌ اختیاری.

3. اتباع‌ خارجی.

* ماده‌ 2. بیکار از نظر این‌ قانون‌ بیمه‌شده‌ای است‌ که‌ بدون‌ میل‌ و اراده‌ بیکار شده‌ و آماده‌ کار باشد.

تبصره‌ 1. بیمه‌شدگانی که‌ به‌ علت‌ تغییرات‌ ساختار اقتصادی واحد مربوطه‌ به‌ تشخیص‌ وزارتخانه‌ ذیربط‌ و تأیید شورای عالی کار بیکار موقت‌ شناخته‌ شوند نیز مشمول‌ مقررات‌ این‌ قانون‌ خواهند بود.

تبصره‌ 2. بیمه‌شدگانی که‌ به‌ علت‌ بروز حوادث‌ قهریه‌ و غیر مترقبه‌ از قبیل‌ سیل‌، زلزله‌، جنگ‌، آتش‌سوزی، و... بیکار میشوند با معرفی واحد کار و امور اجتماعی محل‌ از مقرری بیمه‌ بیکاری استفاده‌ خواهند کرد.

* ماده‌ 3. بیمه‌ بیکاری به‌ عنوان‌ یکی از حمایت‌های تأمین‌ اجتماعی است‌ و سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی مکلف‌ است‌ با دریافت‌ حق‌ بیمه‌ مقرر، به‌ بیمه‌شدگانی که‌ طبق‌ مقررات‌ این‌ قانون‌ بیکار میشوند مقرری بیمه‌ بیکاری پرداخت‌ نماید.

* ماده‌ 4. بیمه‌شده‌ بیکار با معرفی کتبی واحد کار و امور اجتماعی محل‌ از مزایای این‌ قانون‌ منتفع‌ خواهد شد.

تبصره‌. بیکاران‌ مشمول‌ این‌ قانون‌ کلیه‌ حقوق‌ و مزایا و خسارات‌ مربوطه‌ (موضوع‌ قانون‌ کار) را دریافت‌ خواهند نمود.

* ماده‌ 5. حق‌ بیمه‌ بیکاری به‌ میزان‌ (3%) مزد بیمه‌شده‌ میباشد که‌ کلاً توسط‌ کارفرما تأمین‌ و پرداخت‌ خواهد شد.

تبصره‌. مزد بیمه‌شده‌ و نحوه‌ تشخیص‌ تعیین‌ حق‌ بیمه‌ بیکاری، چگونگی وصول‌ آن‌، تکلیف‌ بیمه‌شده‌ و کارفرما و همچنین‌ نحوه‌ رسیدگی به‌ اعتراض‌، تخلفات‌ و سایر مقررات‌ مربوطه‌ در این‌ مورد براساس‌ ضوابطی است‌ که‌ برای حق‌ بیمه‌ سایر حمایتهای تأمین‌ اجتماعی در قانون‌ و مقررات‌ تأمین‌ اجتماعی پیش‌بینی شده‌ است‌.

* ماده‌ 6. بیمه‌شدگان‌ بیکار در صورت‌ احراز شرایط‌ زیر استحقاق‌ دریافت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری را خواهند داشت‌.

الف‌. بیمه‌ شده‌ قبل‌ از بیکار شدن‌ حداقل‌ (6) ماه‌ سابقه‌ پرداخت‌ حق‌ بیمه‌ را داشته‌ باشد. مشمولین‌ تبصره‌ (2) ماده‌ (2) این‌ قانون‌ از شمول‌ این‌ بند مستثنی میباشند.

ب‌. بیمه‌شده‌ مکلف‌ است‌ ظرف‌ (30) روز از تاریخ‌ بیکاری با اعلام‌ مراتب‌ بیکاری به‌ واحدهای کار و امور اجتماعی آمادگی خود را برای اشتغال‌ به‌ کار تخصصی و یا مشابه‌ آن‌ اطلاع‌ دهد. مراجعه‌ بعد از سی روز با عذر موجه‌ و با تشخیص‌ هیأت‌ حل‌ اختلاف‌ تا سه‌ ماه‌ امکان‌پذیر خواهد بود.

ج‌. بیمه‌شده‌ بیکار مکلف‌ است‌ در دوره‌های کارآموزی و سوادآموزی که‌ توسط‌ واحد کار و امور اجتماعی و نهضت‌ سوادآموزی و یا سایر واحدهای ذیربط‌ با تأیید وزارت‌ کار و امور اجتماعی تعیین‌ میشود شرکت‌ نموده‌ و هر دو ماه‌ یکبار گواهی لازم‌ در این‌ مورد را به‌ شعب‌ تأمین‌ اجتماعی، تسلیم‌ نماید.

تبصره‌ 1. کارگرانی که‌ در زمان‌ دریافت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری به‌ شغل‌ یا مشاغلی گمارده‌ شوند که‌ میزان‌ حقوق‌ و مزایای آن‌ از مقرری بیمه‌ بیکاری متعلقه‌ کمتر باشد مابه‌التفاوت‌ دریافتی بیمه‌شده‌ از حساب‌ صندوق‌ بیمه‌ بیکاری پرداخت‌ خواهد شد.

تبصره‌ 2. مدت‌ دریافت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری جزء سوابق‌ پرداخت‌ حق‌ بیمه‌ بیمه‌شده‌ از نظر بازنشستگی، از کارافتادگی و فوت‌ محسوب‌ خواهد شد.

* ماده‌ 7. مدت‌ پرداخت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری و میزان‌ آن‌ بشرح‌ زیر است‌:

الف‌. جمع‌ مدت‌ پرداخت‌ مقرری از زمان‌ برخورداری از مزایای بیمه‌ بیکاری اعم‌ از دوره‌ اجرای آزمایشی و یا دائمی آن‌ برای مجردین‌ حداکثر (36) ماه‌ و برای متأهلین‌ یا متکفلین‌ حداکثر (50) ماه‌ براساس‌ سابقه‌ کلی پرداخت‌ حق‌ بیمه‌ و به‌ شرح‌ جدول‌ زیر میباشد:

حداکثر مدت‌ استفاده‌ از مقرری جمعاً با احتساب‌ دوره‌های قبلی

سابقه‌ پرداخت‌ حق‌ بیمه‌ برای مجردین‌ برای متأهلین‌ یا متکفلین‌

از (6) ماه‌ لغایت‌ (24) ماه‌ (6) ماه‌ (12) ماه‌

از (25) ماه‌ لغایت‌ (120) ماه‌ (12) ماه‌ (18) ماه‌

از (121) ماه‌ لغایت‌ (180) ماه‌ (18) ماه‌ (26) ماه‌

از (181) ماه‌ لغایت‌ (240) ماه‌ (26) ماه‌ (36) ماه‌

از (241) ماه‌ به‌ بالا (36) ماه‌ (50) ماه‌

تبصره‌. افراد مسن‌ مشمول‌ این‌ قانون‌ که‌ دارای 55 سال‌ سن‌ و بیشتر میباشند مادامی که‌ مشغول‌ به‌ کار نشده‌اند میتوانند تا رسیدن‌ به‌ سن‌ بازنشستگی تحت‌ پوشش‌ بیمه‌ بیکاری باقی بمانند.

ب‌. میزان‌ مقرری روزانه‌ بیمه‌شده‌ بیکار معادل‌ (55%) متوسط‌ مزد یا حقوق‌ و یا کارمزد روزانه‌ بیمه‌شده‌ میباشد. به‌ مقرری افراد متأهل‌ یا متکفل‌، تا حداکثر (4) نفر از افراد تحت‌ تکفل‌ به‌ ازاء هر یک‌ از آنها به‌ میزان‌ (10%) حداقل‌ دستمزد افزوده‌ خواهد شد. در هر حال‌ مجموع‌ دریافتی مقرریبگیر نباید از حداقل‌ دستمزد، کمتر و از (80%) متوسط‌ مزد یا حقوق‌ وی بیشتر باشد.

ج‌. مقرری بیمه‌ بیکاری از روز اول‌ بیکاری قابل‌ پرداخت‌ است‌.

تبصره‌ 1. متوسط‌ مزد یا حقوق‌ روزانه‌ بیمه‌شده‌ بیکار به‌ منظور محاسبه‌ مقرری بیمه‌ بیکاری عبارتست‌ از جمع‌ کل‌ دریافتی بیمه‌شده‌ که‌ به‌ مأخذ آن‌ حق‌ بیمه‌ دریافت‌ شده‌ در آخرین‌ 90 روز قبل‌ از شروع‌ بیکاری تقسیم‌ بر روزهای کار و در مورد بیمه‌شدگانی که‌ کارمزد دریافت‌ میکنند آخرین‌ مزد عبارتست‌ از جمع‌ کل‌ دریافتی بیمه‌شده‌ که‌ به‌ مأخذ آن‌ حق‌ بیمه‌ دریافت‌ شده‌ در آخرین‌ 90 روز قبل‌ از شروع‌ بیکاری تقسیم‌ بر 90 در صورتی که‌ بیمه‌شده‌ کارمزد، ظرف‌ (3) ماه‌ مذکور مدتی از غرامت‌ دستمزد استفاده‌ نموده‌ باشد متوسط‌ مزدی که‌ مبنای محاسبه‌ غرامت‌ دستمزد قرار گرفته‌ به‌ منزله‌ دستمزد ایام‌ بیکاری تلقی و در محاسبه‌ منظور خواهد شد.

تبصره‌ 2. افراد تحت‌ تکفل‌ موضوع‌ این‌ ماده‌ عبارتند از:

1. همسر (زن‌ یا شوهر)

2. فرزندان‌ اناث‌ مادام‌ که‌ ازدواج‌ ننموده‌ و فاقد حرفه‌ و شغل‌ باشند.

3. فرزندان‌ ذکور که‌ سن‌ آنان‌ کمتر از هجده‌ سال‌ تمام‌ باشد و یا منحصراً به‌ تحصیل‌ اشتغال‌ داشته‌ و یا طبق‌ نظر پزشک‌ معتمد سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی، از کارافتاده‌ کلی باشند.

4. پدر و مادر که‌ سن‌ پدر از (60) سال‌ متجاوز باشد و یا طبق‌ نظر پزشک‌ معتمد سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی از کارافتاده‌ کلی باشند و در هر حال‌ معاش‌ آنان‌ منحصراً توسط‌ بیمه‌شده‌ تأمین‌ گردد.

5. خواهر و برادر تحت‌ تکفل‌ در صورت‌ داشتن‌ شرایط‌ مربوط‌ به‌ فرزندان‌ اناث‌ و ذکور، مذکور در بندهای (2) و (3) این‌ تبصره‌.

تبصره‌ 3. دریافت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری مانع‌ از دریافت‌ مستمری جزئی نمیگردد.

تبصره‌ 4. در صورت‌ بیکاری زوجین‌ فقط‌ یکی از آنان‌ (زن‌ یا شوهر) محق‌ به‌ استفاده‌ از افزایش‌ مقرری به‌ ازاء هر یک‌ از فرزندان‌ خواهد بود.

تبصره‌ 5. بیمه‌شده‌ بیکار و افراد تحت‌ تکفل‌، در مدت‌ دریافت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری از خدمات‌ درمانی موضوع‌ بندهای «الف‌» و «ب‌» ماده‌ (3) قانون‌ تأمین‌ اجتماعی استفاده‌ خواهند کرد.

تبصره‌ 6. مقرری بیمه‌ بیکاری مانند سایر مستمریهای تأمین‌ اجتماعی از پرداخت‌ هر گونه‌ مالیات‌ معاف‌ خواهد بود.

* ماده‌ 8. در موارد زیر مقرری بیمه‌ بیکاری قطع‌ خواهد شد:

الف‌. زمانی که‌ بیمه‌شده‌ مجدداً اشتغال‌ به‌ کار یابد.

ب‌. بنا به‌ اعلام‌ واحد کار و امور اجتماعی محل‌ و یا نهضت‌ سوادآموزی و سایر واحدهای ذیربط‌ از طریق‌ وزارت‌ کار و امور اجتماعی، بیمه‌شده‌ بیکار بدون‌ عذر موجه‌ از شرکت‌ در دوره‌های کارآموزی یا سوادآموزی خودداری نماید.

ج‌. بیمه‌شده‌ بیکار از قبول‌ شغل‌ تخصصی خود و یا شغل‌ مشابه‌ پیشنهادی خودداری ورزد.

د. بیمه‌شده‌ بیکار ضمن‌ دریافت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری مشمول‌ استفاده‌ از مستمری بازنشستگی و یا از کارافتادگی کلی شود.

ه. بیمه‌شده‌ به‌ نحوی از انحاء با دریافت‌ مزد ایام‌ بلاتکلیفی به‌ کار مربوطه‌ اعاده‌ گردد.

تبصره‌ 1. در صورتی که‌ پس‌ از پرداخت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری محرز شود که‌ بیکاری بیمه‌شده‌، ناشی از میل‌ و اراده‌ او بوده‌ است‌ کارگر موظف‌ به‌ استرداد وجوه‌ دریافتی به‌ سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی خواهد بود. مشمولین‌ بند (هـ) این‌ ماده‌ نیز مکلف‌ به‌ بازپرداخت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری دریافتی، به‌ سازمان‌ مذکور میباشند.

تبصره‌ 2. چنانچه‌ بیمه‌شده‌ بیکار اشتغال‌ مجدد خود را مکتوم‌ داشته‌ و مقرری بیمه‌ بیکاری را دریافت‌ کرده‌ باشد، ملزم‌ به‌ بازپرداخت‌ مقرری دریافتی از تاریخ‌ اشتغال‌ خواهد بود.

تبصره‌ 3. دریافت‌ کمک‌ هزینه‌ حین‌ کارآموزی مانع‌ استفاده‌ از مقرری بیمه‌ بیکاری نخواهد بود.

* ماده‌ 9. کارفرمایان‌ موظفند با هماهنگی شوراهای اسلامی و یا نمایندگان‌ کارگران‌ فهرست‌ محلهای خالی شغل‌ را که‌ ایجاد میشوند به‌ مراکز خدمات‌ اشتغال‌ محل‌ اعلام‌ نمایند. محلهای شغلی مذکور (به‌ استثنای رده‌های شغلی کارشناسی به‌ بالا) منحصراً توسط‌ مراکز خدمات‌ اشتغال‌ و با معرفی بیکاران‌ تأمین‌ میگردد.

تبصره‌ 1. دولت‌ مکلف‌ است‌ همه‌ ساله‌ از طریق‌ سیستم‌ بانکی و منابع‌ اعتباری سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی و با استفاده‌ از اعتبارات‌ قرض‌الحسنه‌، طرحهای اشتغال‌زای مشخصی را جهت‌ اشتغال‌ به‌ کار بیکاران‌ مشمول‌ این‌ قانون‌ در بودجه‌ سالانه‌ کشور پیش‌بینی و رأساً یا از طریق‌ شرکتهای تعاونی و یا خصوصی و با نظارت‌ وزارت‌ کار و امور اجتماعی به‌ مورد اجراء گذارد.

تبصره‌ 2. بیکاران‌ مشمول‌ این‌ قانون‌ در اخذ پروانه‌های کسب‌ و کار و موافقت‌ اصولی و تأسیس‌ واحدهای اقتصادی از وزارتخانه‌های صنعتی، کشاورزی و خدماتی با معرفی وزارت‌ کار و امور اجتماعی در اولویت‌ قرار خواهند داشت‌.

تبصره‌ 3. سازمان‌ آموزش‌ فنی و حرفه‌ای وزارت‌ کار و امور اجتماعی مکلف‌ است‌ همزمان‌ با اجرای قانون‌ بیمه‌ بیکاری، آموزش‌ مهارتهای مورد نیاز بازار کار و نیز بازآموزی و تجدید مهارت‌ کارگران‌ تحت‌ پوشش‌ بیمه‌ بیکاری موضوع‌ بند «ج‌» ماده‌ (7) این‌ قانون‌ را در مراکز آموزش‌ فنی و حرفه‌ای و یا مراکز آموزش‌ جوار کارخانجات‌ فراهم‌ نماید. هزینه‌های مربوط‌ از محل‌ اعتبارات‌ حساب‌ صندوق‌ بیمه‌ بیکاری مطابق‌ آئین‌نامه‌ای که‌ به‌ پیشنهاد سازمانهای آموزش‌ فنی و حرفه‌ای کشور و تأمین‌ اجتماعی تهیه‌ و به‌ تصویب‌ وزرای کار و امور اجتماعی و بهداشت‌، درمان‌ و آموزش‌ پزشکی خواهد رسید قابل‌ پرداخت‌ است‌.

تبصره‌ 4. نهضت‌ سوادآموزی موظف‌ است‌ با همکاری کارفرمایان‌ و وزارتخانه‌های ذیربط‌ نسبت‌ به‌ تشکیل‌ کلاسهای سوادآموزی برای بیسوادان‌ مشمول‌ این‌ قانون‌ اقدام‌ نماید.

* ماده‌ 10. سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی مکلف‌ است‌ حسابهای درآمد حق‌ بیمه‌ بیکاری و پرداخت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری موضوع‌ این‌ قانون‌ را جداگانه‌ نگهداری و در صورتهای مالی خود منعکس‌ نماید و گزارش‌ عملکرد مالی خود را هر سال‌ یکبار به‌ وزیر بهداشت‌، درمان‌ و آموزش‌ پزشکی و وزیر کار و امور اجتماعی و شورای اقتصاد ارائه‌ نماید.

* ماده‌ 11. وزارت‌ کار و امور اجتماعی و سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی مجری این‌ قانون‌ خواهند بود.

* ماده‌ 12. سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی مکلف‌ است‌ هزینه‌های موضوع‌ این‌ قانون‌ را منحصراً از محل‌ درآمدهای ناشی از آن‌ تأمین‌ نماید.

هزینه‌های اداری و پرسنلی هر دو دستگاه‌ مجری قانون‌ به‌ طوری که‌ از (10%) میزان‌ مقرری پرداختی به‌ بیمه‌شدگان‌ تجاوز ننماید با تأیید وزیر بهداشت‌، درمان‌ و آموزش‌ پزشکی و وزیر کار و امور اجتماعی تعیین‌ و تخصیص‌ داده‌ میشود.

* ماده‌ 13. زمان‌ اجرای این‌ قانون‌ از زمان‌ اتمام‌ قانون‌ آزمایشی بیمه‌ بیکاری (6/5/1369) لازم‌الاجراء است‌.

* ماده‌ 14. آئین‌نامه‌ اجرائی این‌ قانون‌ ظرف‌ یکماه‌ توسط‌ وزارت‌ کار و امور اجتماعی و سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی تهیه‌ و به‌ تصویب‌ هیأت‌ وزیران‌ خواهد قانون‌ فوق‌ مشتمل‌ بر چهارده‌ ماده‌ و بیست‌ و یک‌ تبصره‌ در جلسه‌ علنی روز دوشنبه‌ مورخ‌ بیست‌ و ششم‌ شهریورماه‌ یکهزار و سیصد و شصت‌ و نه‌ مجلس‌ شورای اسلامی تصویب‌ و در تاریخ‌ 10/7/1369 به‌ تأیید شورای نگهبان‌ رسیده‌ است‌.

آئین‌نامه‌ اجرائی قانون‌ بیمه‌ بیکاری

مصوب‌ 12/10/1369 هیأت‌ وزیران‌* ماده‌ 1. قانون‌ بیمه‌ بیکاری مصوب‌ 26/6/1369 در این‌ آئین‌نامه‌ اختصاراً قانون‌ نامیده‌ میشود.

* ماده‌ 2. کلیه‌ مدیران‌ و کارفرمایان‌ کارگاهها، مؤسسات‌ تولیدی (صنعتی و کشاورزی)، خدمات‌ فنی و خدماتی دارای کارکنان‌ مشمول‌ قانون‌ تأمین‌ اجتماعی که‌ تابع‌ قوانین‌ کار یا کار کشاورزی هستند موظف‌ به‌ اجرای مقررات‌ این‌ آئین‌نامه‌ میباشند.

هیأت‌ وزیران‌ در جلسه‌ مورخ‌ 26/10/1378 در اجرای ماده‌ (2) قانون‌ بیمه‌ بیکاری ــ مصوب‌ 1369 ــ و آیین‌نامه‌ اجرایی آن‌ مقرر نمود:

1. کارگران‌ فصلی در صورتی که‌ در یک‌ فصل‌ کار بیکار شوند مشمول‌ استفاده‌ از مقرری بیمه‌ بیکاری خواهند بود.

2. کارگران‌ دارای قرارداد با مدت‌ معین‌ در صورتی که‌ در مدت‌ قرارداد بیکار شوند مشمول‌ استفاده‌ از مقرری بیمه‌ بیکاری خواهند بود.

3. کارگران‌ دارای قرارداد با مدت‌ معین‌ در صورتی که‌ ماهیت‌ کار آنان‌ دایمی باشد، در صورت‌ بیکاری در پایان‌ قرارداد مورد حمایت‌ قرار گرفته‌ و سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی لازم‌ است‌ از منابع‌ صندوق‌ بیمه‌ بیکاری نسبت‌ به‌ پرداخت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری اقدام‌ نماید.

* ماده‌ 3. بیکار از نظر این‌ آئین‌نامه‌ بیمه‌شده‌ایست‌ که‌ بدون‌ میل‌ و اراده‌ بیکار شده‌ و آماده‌ کار باشد. تشخیص‌ بیکاری بدون‌ میل‌ و اراده‌ و تاریخ‌ وقوع‌ بیکاری به‌ عهده‌ واحد کار و امور اجتماعی محل‌ است‌.

* ماده‌ 4. هر گونه‌ تغییر یا بازسازی خط‌ تولید، جابه‌جایی کارگاه‌ و ماشین‌آلات‌ به‌ منظور کاهش‌ وابستگی و بهینه‌ کردن‌ تولید که‌ در راستای سیاستهای اقتصادی و اجتماعی دولت‌ صورت‌ گیرد تغییر ساختار اقتصادی تلقی میگردد و تصمیم‌گیری در مورد کارکنان‌ این‌ قبیل‌ کارگاهها که‌ موقتاً بیکار شناخته‌ شده‌ و در چارچوب‌ بند «الف‌» ماده‌ (7) قانون‌ از مقرری بیمه‌ بیکاری استفاده‌ خواهند نمود، به‌ عهده‌ شورای عالی کار میباشد.

تبصره‌ 1. مدیران‌ و کارفرمایان‌ کارگاههای موضوع‌ این‌ ماده‌ موظفند طرح‌ تغییر ساختار اقتصادی واحد خود را که‌ به‌ تصویب‌ وزارتخانه‌ ذیربط‌ (واحدهای تابعه‌ در استانها) رسیده‌ است‌، همراه‌ با تقاضای کتبی، تعهدات‌ لازم‌ و فهرست‌ اسامی کارکنان‌ مشمول‌ طرح‌ که‌ موقتاً بیکار خواهند شد با ذکر مدت‌ زمان‌ استفاده‌ از مقرری بیمه‌ بیکاری به‌ واحد کار و امور اجتماعی محل‌ تسلیم‌ نمایند و پس‌ از تأیید طرح‌ توسط‌ شورای عالی کار نسبت‌ به‌ اجرای آن‌ اقدام‌ کنند.

تبصره‌ 2. واحدهای کار و امور اجتماعی مکلفند حداکثر ظرف‌ (15) روز پس‌ از دریافت‌ طرح‌ و تقاضای کتبی، مدارک‌ مربوط‌ را همراه‌ با گزارش‌ بازرسی کار جهت‌ اتخاذ تصمیم‌ به‌ شورای عالی کار ارسال‌ نمایند.

شورای عالی کار ظرف‌ یکماه‌ پس‌ از دریافت‌ مدارک‌ مربوط‌ تصمیم‌ خود را اعلام‌ خواهد نمود.

* ماده‌ 5. کلیه‌ مدیران‌ و کارفرمایان‌ و مجریان‌ پروژه‌ها مکلفند حق‌ بیمه‌ بیکاری مشمولین‌ قانون‌ را به‌ ترتیب‌ مذکور در قانون‌ تأمین‌ اجتماعی، از تاریخ‌ 6/5/1369 به‌ شعب‌ مربوط‌ سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی پرداخت‌ نمایند.

تبصره‌ 1. مبنای پرداخت‌ حق‌ بیمه‌ بیکاری، مزد بیمه‌شده‌ میباشد.

تبصره‌ 2. سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی مکلف‌ است‌ با دریافت‌ حق‌ بیمه‌ بیکاری طبق‌ ضوابط‌ قانون‌ تأمین‌ اجتماعی به‌ بیمه‌شدگانی که‌ با توجه‌ به‌ مقررات‌ این‌ آئین‌نامه‌ بیکار شناخته‌ شده‌ و از طریق‌ واحدهای کار و امور اجتماعی معرفی میشوند، مقرری بیمه‌ بیکاری پرداخت‌ نماید.

* ماده‌ 6. بیمه‌شدگانی که‌ به‌ علت‌ بروز حوادث‌ قهریه‌ و غیر مترقبه‌ از قبیل‌ سیل‌، زلزله‌، جنگ‌، آتش‌سوزی و... بیکار میشوند، در صورتی که‌ سابقه‌ پرداخت‌ حق‌ بیمه‌ آنان‌ کمتر از (6) ماه‌ باشد، مطابق‌ با مشمولینی که‌ دارای (6) ماه‌ سابقه‌ پرداخت‌ حق‌ بیمه‌ میباشند از مقرری بیمه‌ بیکاری استفاده‌ خواهند نمود.

* ماده‌ 7. بیمه‌شده‌ بیکار موظف‌ است‌ ظرف‌ (30) روز از تاریخ‌ بیکاری فرم‌ تقاضای استفاده‌ از مقرری بیمه‌ بیکاری را تکمیل‌ و به‌ واحد کار و امور اجتماعی محل‌ ارائه‌ نماید.

تبصره‌ 1. چنانچه‌ بیمه‌شده‌ بیکار در فاصله‌ زمانی (30) روز بعد از بیکاری امکان‌ مراجعه‌ و یا اعلام‌ بیکاری به‌ واحد کار و امور اجتماعی و ارائه‌ یا ارسال‌ تقاضای استفاده‌ از مقرری بیمه‌ بیکاری را پیدا نکند تا (3) ماه‌ از تاریخ‌ وقوع‌ بیکاری فرصت‌ دارد مدارک‌ خود را مبنی بر عذر موجه‌، همراه‌ با تقاضای کتبی به‌ واحد کار و امور اجتماعی محل‌ به‌ منظور طرح‌ در هیأت‌ حل‌ اختلاف‌ ارائه‌ نماید. در صورتی که‌ هیأت‌ حل‌ اختلاف‌ استان‌ مربوط‌ عذر متقاضی را موجه‌ تشخیص‌ دهد مراتب‌ را اعلام‌ خواهد نمود.

تبصره‌ 2. بیمه‌شده‌ بیکار از تاریخ‌ ارائه‌ تقاضای استفاده‌ از مقرری بیمه‌ بیکاری آمادگی خود را برای اشتغال‌ به‌ کار تخصصی و یا مشابه‌ آن‌ اعلام‌ نموده‌ است‌ و موظف‌ است‌ در فاصله‌ زمانهای معینی که‌ توسط‌ واحد کار و امور اجتماعی تعیین‌ میگردد در اداره‌ کار و امور اجتماعی محل‌ حضور یافته‌ و دفاتر مربوط‌ را امضاء نماید.

* ماده‌ 8. واحدهای کار و امور اجتماعی موظفند حداکثر ظرف‌ (30) روز پس‌ از اخذ مدارک‌ تکمیل‌ شده‌ (موضوع‌ ماده‌ 7 این‌ آئین‌نامه‌)، نسبت‌ به‌ غیر ارادی بودن‌ بیکاری متقاضی اظهار نظر نموده‌ و در صورت‌ تأیید، وی را کتباً به‌ سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی معرفی نمایند. واحدهای اجرائی سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی مکلفند ظرف‌ (10) روز پس‌ از ثبت‌ معرفینامه‌ فرد بیکار، نسبت‌ به‌ احراز شرایط‌ مندرج‌ در بند «الف‌» ماده‌ (6) قانون‌ اظهار نظر و متعاقب‌ آن‌ مقرری بیمه‌ بیکاری وی را برقرار نمایند.

* ماده‌ 9. بیکارانی که‌ در زمان‌ دریافت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری با معرفی واحدهای کار و امور اجتماعی به‌ شغل‌ یا مشاغلی گمارده‌ شوند که‌ میزان‌ حقوق‌ و مزایای آنان‌ کمتر از میزان‌ مقرری بیمه‌ بیکاری باشد، مابه‌التفاوت‌ حقوق‌ و مزایای دریافتی تا میزان‌ مقرری بیمه‌ بیکاری متعلقه‌ توسط‌ سازمان‌ تأمین‌ اجتماعی به‌ آنان‌ پرداخت‌ خواهد شد. در این‌ گونه‌ موارد اشتغال‌ بیمه‌شده‌ بیکار و میزان‌ حقوق‌ و مزایای وی توسط‌ واحد کار و امور اجتماعی محل‌ به‌ شعبه‌ تأمین‌ اجتماعی پرداخت‌کننده‌ مقرری بیمه‌ بیکاری، اعلام‌ خواهد شد.

* ماده‌ 10. پرداخت‌ مقرری بیمه‌ بیکاری به‌ مقرریبگیران‌ دارای (55) سال‌ سن‌ و بیشتر در صورت‌ عدم‌ امکان‌ اشتغال‌ به‌ کار آنان‌، بدون‌ رعایت‌ بند «الف‌» ماده‌ (7) قانون‌ تا رسیدن‌ به‌ سن‌ بازنشستگی موضوع‌ ماده‌ (76) قانون‌ تأمین‌ اجتماعی ادامه‌ مییابد.